“Schoonheid, wat is dat voor mij?” vroeg ik me af. De paper die we tegen het examen kunstfilosofie klaar moesten hebben, draaide mijn hersenen in de knoop. Met de deadline die me op de hielen zat, las ik koortsachtig door, op zoek naar een aanknopingspunt dat er uiteindelijk kwam bij Kant.
De beleving van schoonheid is een gevoel dat zich van ons meester maakt, dat ongewild en vaak zelfs onbedoeld een vibratie bij de toeschouwer teweeg brengt.
Schoonheid is een kwaliteit en betekenis die enkel de toeschouwer door middel van een ervaring aan iets kan toeschrijven.
En Schoonheid is, zo beschrijft Kant, niet objectief maar evenmin volledig subjectief.
De zoektocht naar ultieme schoonheid, de meest zuivere ervaring die belangeloos, universeel en toch heel menselijk is, lijkt steeds uit te komen bij de ervaring van schoonheid in de natuur. De natuur weet ieder van ons te bekoren, zonder daar zelf enige intentie toe te hebben. Ze weet ons te verbazen, verstommen, ons oneindig klein en meesterlijk groot te laten voelen. Ze dringt diep binnen tot de kern van ons zijn, neemt over, laat ons deel worden van meer dan onze eigen grenzen zouden toelaten. Een ervaring in de natuur is nooit enkelvoudig maar bespeelt als dan niet bewust op verschillende zintuigen tegelijk in. We voelen de warme zon, ijzige wind of ruwe stenen onder onze voeten. We horen het ruisen van de bomen, golven die zich tegen de kustlijn werpen of zingende vogels. We proeven het zout in de zeelucht, verse vruchten of het tintelende groen dat in de lucht hangt. We ruiken het hars van dennenbomen, bloemen die wiegen in het zonlicht, de typische geur na een onweer of de koude geur van sneeuw. We zien regenbogen zich vormen na een regenbui, vergezichten die we onmogelijk kunnen bevatten, kleine insecten in de prachtigste kleuren, blaadjes met ijsranden, spinnenwebben met glinsterende dauwdruppels of het spel van licht in water.
Over de ervaring van schoonheid schrijft Elaine Scarry : “It is sacred, it is unprecedented, it is life saving. Thus beauty demands reverence and supplication.”
En dat wat schoon is: “[…]prompts the mind to move chronologically back in the search for precedents and parallels, to move forward into new acts of creation, to move conceptually over, to bring things into relation, and does all this with a kind of urgency as though one’s life depended on it.”
Wanneer we schoonheid ervaren die verder gaat dan een kort welbehagen, maar een impact heeft op heel ons zijn, kan een mens niet anders dan deze schoonheid na te jagen in die mate dat het zijn leven tot aan de nok toe vult. Dat hij schoonheid kan ademen en huilen, kan opslorpen en delen. Het tegendeel van schoonheid is afstomping volgens Guy Cassiers en precies daarom moet er steeds een nieuwe horizon verkent worden die de geest open houdt, de schoonheid niet enkel laat herbeleven maar steeds van een nieuwe dimensie en nieuwe indrukken voorziet.
Een schoonheidservaring in de natuur is de meest authentieke en democratische. In tegenstelling tot het onderscheid dat iemand als Bourdieu wil maken op basis van klasse, is net afkomst totaal irrelevant wanneer je ego zich open stelt voor de confrontatie met het sublieme/de natuur. De elite ten spijt, er is geen macht ter wereld die de mens een authentieke schoonheidservaring kan afnemen, louter en alleen door er een laagje machtsvertoon over te gieten.

Een regelmatige terugkeer naar de natuur is niet enkel om de eigen ziel te voorzien van een portie schoonheid, het is tevens – om Elaine Scarry bij te treden- absoluut noodzakelijk om de mens zich bewust te laten zijn van de zorg die hij moet dragen voor elke vorm van leven. In de dagelijkse sleur, de grijze routine en bakstenen routes is het makkelijk om willoos meegevoerd te worden in de economische stroom en daarbij de aard van de mens en ook de medemens uit het oog te verliezen. De confrontatie met de natuur is niet enkel een confrontatie van het zelf met de elementen, het is tevens een absolute relativering van identiteit en waarden.


Het boekje “ Eleutheromania” stelt een zwervende zoektocht naar schoonheid voor die niet de bedoeling heeft om een naslagwerk te zijn, noch algemeen omvattend of universeel. Het is een kortstondige impressie van het moment. Van een soort rusteloosheid die precies weet waarop het wacht. Het is de lokroep van de weg, van het onderweg zijn, van het verleggen van de horizon, van de volledige overgave en van de vrijheid.
Precies in die vrijheid, waarin de grenzen van de identiteit vervagen met de omgeving, krijgt de schoonheid vrij spel.
Dromend van donkere bossen, blauwe meren, ijzige wind of een donsdeken van sneeuw, ontwikkelde dit gevoel zich tot een drang. Een moeten. Ik moest iets ondernemen. Op een bepaald punt volstaan dromen en denken niet langer en moet er een volgende stap ondernomen worden.
En die volgende stap was voor mij de radicale keuze om een paar maanden alleen door te brengen op een plek waar mijn buren geen mensen zijn.


“Long distance travel never seems to be for the weak in spirit. Around one bend you’re experiencing the greatest freedom but the next your driveline blows out….the logistics of finding parts and transportation and the right shop always become so much more difficult on the road….but this is where the adventure begins and you find exactly how bad you wanna be out there. “ This wild idea// Theron Humphrey